In de onderwijssector is het wantrouwen blijkbaar zo groot dat het geheel en al in beslag lijkt te zijn genomen door tal van toetsingsmethodes waarmee de aandacht voor de inhoud het loodje legt. Ook in de gezondheidzorg lijken bevlogen artsen uitgeput te worden door zaken die niets met patiëntenzorg te maken hebben. En in het bedrijfsleven is het al niet anders. Banken zijn door een eenzijdige aandacht voor groei en winstgevendheid vergeten waartoe zij ooit in het leven werden geroepen. Het ‘marktdenken’ heeft alle segmenten van onze samenleving in de greep. We lijken niet meer op een andere manier te kunnen denken dan in termen van ‘marketing’, ‘product’, ‘consument’ en ‘winst’. Gek genoeg zelfs in de kerk. In die zin is onze tijd bezet en lijken we onszelf gevangen te hebben in paradigma’s waar we niet meer uitkomen.

Het wordt tijd dat we teruggaan naar de tekentafel. Maar hoe? Wat kan ons helpen bij het vinden van een uitweg uit de impasse waarin we elkaar hebben vastgezet? Het tegengif tegen deze impasse zou nog weleens gevonden kunnen worden in datgene wat al even oud is als de mensheid zelf. En dat is het vertellen van goede verhalen. Dat zijn we verleerd omdat het op het eerste gezicht niet meteen te verzilveren is in nut. Maar goede verhalen kunnen helpen om ons attent te maken op zaken die wij niet voor mogelijk houden. In een goed verhaal kan nu eenmaal meer dan in de realiteit van alledag. Het Bijbelverhaal, mits ontdaan van al het dogmatische en moraliserende stof dat erop is komen te liggen, is zo’n verhaal. Een verhaal waarin wordt gezocht naar wat een mens ten diepste tot mens maakt. Het telkens weer terugkerende thema van de bijbel is ‘uittocht’. Mensen worden weggeroepen uit een situatie waarin ze niet tot hun recht kunnen komen. Vastgeklonken zekerheden moeten worden losgelaten om meer mens te kunnen worden. Zo komen mensen in beweging in leven en denken. Cynisme maakt plaats voor de hoop dat het ook anders kan. En zo krijgen we de moed opnieuw te beginnen.

Ad van Nieuwpoort