Soms ben ik de weg kwijt. Bezig met van alles en nog wat. En als een spons zuig ik alles om mij heen in mij op. Flarden van gesprekken bezoeken mij in de nacht. Onverwachte ontmoetingen. Het leven nemen zoals het zich aandient, heet dat. Maar dan is het spoor zoek. Woorden verworden tot algemeenheden. De routine houdt me gaande, maar er ontbreekt een verband, een zin. Chaos dient zich aan. Hoe vind ik de weg terug?
Die ervaring ligt ten grondslag aan het 'in den beginne' van de Bijbel. Met dat 'In den beginne' waarmee de bijbel opent, wordt niet zozeer het begin op een tijdsbalk bedoeld, maar veel meer een 'beginsel'. De dichter Willem Barnard vertaalde dit 'in den beginne' dan ook met 'van hoofde af aan'. Je proeft bij dit 'in den beginne' het hartstochtelijke verlangen naar waar het ook al weer om ging. Een verlangen naar een beginsel, een uitgangspunt, een oorsprong. Een verlangen naar een woord dat er toe doet. Een woord dat het houdt. Een woord dat je op je benen zet, richting geeft, hoop wekt. 'In den beginne was het woord', horen we aan het begin van het Johannesevangelie. En met dat woord wordt het verhaal van Jezus bedoeld. Het verhaal waarin het gaat om de komst van iemand die mijn gesloten en vastgelopen wereldje openbreekt.
Dat verhaal is het ultieme tegengif tegen de verlammende chaos die mij soms overmeestert. Het breekt binnen in de realiteit van alledag. In dat verhaal gebeuren dingen die ik niet voor mogelijk houd. Verlamde mensen komen in beweging, blinden zien, doven horen en doden staan op. Mensen die elkaar het licht in de ogen niet gunnen, krijgen elkaar lief. En er worden woorden gesproken. Woorden met gezag. 'Licht!' en het wordt licht. 'Ga jij uit' en ik sta op. Woorden hebben effect. Ik word aangesproken en bij de hand genomen. En mijn eigen verhaal komt aan het licht. Opgenomen in het verband van bevrijding uit benauwdheid. En langzamerhand word ik weer mens. Toegerust en geïnspireerd om een metgezel voor anderen te worden.
Dat woord heeft in de loop van onze geschiedenis velen doen opstaan. We vinden sporen van dat woord in de verhalen over mensen als Dietrich Bonhoeffer, Nelson Mandela en Vaclav Havel. Mensen om niet te vergeten. Hun verhalen staan in de actie radius van het 'woord in den beginne'.
In het nieuwe jaar wil ook de protestantse gemeente van Bloemendaal en Overveen een huis zijn waar dat 'woord in den beginne' wordt opgediept en gehoord. Een plaats van bezinning en ontmoeting. Een plaats waar de lofzang gaande wordt gehouden. Waar gezocht wordt naar de discipline van liturgie en leerhuis. Verrassende bondgenoten worden gevonden op plaatsen waar wij het misschien wel helemaal niet zouden verwachten. Om steeds weer nieuwe wegen te vinden om te gaan. Meer menselijkheid tegemoet.
Vele gezegende dagen wens ik u toe in het nieuwe jaar,
Ad van Nieuwpoort